27η συνάντηση του Κινήματος Σώστε τις Παραλίες της Νάξου, 26/03/2025 Aυτοψία παραλίας Αγίου Προκοπίου

Την Τετάρτη 26/03/2025 έγινε η 27η συνάντηση μελών του κινήματος 11.00-13.00 στον Άγιο Προκόπιο. Είχε προηγηθεί δημόσια πρόσκληση. Θέμα της συνάντησης ήταν η αυτοψία της παραλίας ειδικά για το θέμα της καθαριότητας και η συλλογή απορριμμάτων. Μαζεύτηκε ένας σάκος με απορρίμματα των 60 λίτρων.

Όπως και ο Αη Γιώργης, ο Άγιος Προκόπης έχει αυτή την εποχή λίγα σκουπίδια και αυτά είναι μόνο μέσα στη βλάστηση. Η συλλογή τους μπορεί να γίνει μόνο ΧΕΙΡΩΝΑΚΤΙΚΑ.

Από κει και πέρα η περιβαλλοντική υποβάθμιση είναι όπως και στον Αη Γιώργη είναι και στον Προκόπη πολύ μεγάλη και πρέπει να σταματήσει ΑΜΕΣΩΣ.

Ακολουθούν α. σύνοψη των ευρημάτων, β. ανάλυση, γ. συστάσεις και καταγγελίες και δ. φωτογραφίες των ευρημάτων.

Α. Συνοπτικά ευρήματα:

 Μέτρια ρύπανση μπροστά στην στάση των λεωφορείων και πάνω στη βλάστηση κυρίως από συσκευασίες τροφίμων και μπουκάλια και κουτάκια ποτών και το υπερπληρωμένο καλάθι απορριμμάτων του Δήμου

1. Δεν υπάρχουν καλάθια απορριμμάτων πουθενά αλλού
2. Διάβρωση λόγω σκαλιών και τσιμέντων πάνω στην άμμο και τρεχούμενων νερών από άδειασμα πισινών και καθαρισμούς κτιρίων
3. Συνεχόμενη και καταστροφική καταπάτηση από εξέδρες, δρόμους και παραχωρήσεις πάνω στις αμμοθίνες! Ισοπέδωση και ξεπάτωμα αμμοθίνης εντός ορίων παραχωρήσεων.
4. Πλούσια εποχική βλάστηση με μικρές πόες
5. Ξενικά είδη φυτών εντός παραχωρήσεων, κομμένα αρμυρίκια, ξεριζωμένα φρύγανα, κέδροι κομμένοι, ξεκουφωμένοι, άρρωστοι ή εντελώς ξεραμένοι.
6. Πρόσβαση απρόσκοπτη, σχεδόν καθόλου ξερά φύλλα Ποσειδωνίας

Τα ευρήματα αναλυτικά από Νότο προς Βορρά:

• Στάση λεωφορείων

Στο πρώτο μέρος αυτής της παραλίας βρίσκεται υπερπληρωμένο καλάθι του Δήμου. Τα σκουπίδια φεύγουν με τον άνεμο και πάνε στην αμμουδιά και τη θάλασσα. Κοντά στον φράχτη του δρόμου και πάνω στη βλάστηση υπάρχουν πεταμένα συσκευασίες τροφίμων και μπουκάλια και κουτάκια ποτών, καπάκια και καλαμάκια.

Η εποχική βλάστηση με μικρά ανοιξιάτικα λουλουδάκια (ματθιόλα, κρίταμο, σιλήνη και άλλα) έχει καταλάβει το μισό πλάτος της αμμουδιάς.

Το τσιμέντωμα των φυσικών ροών ομβρίων υδάτων με την άσφαλτο, τους φράχτες και τα σκαλιά και τσιμεντώματα δημιουργεί μεγαλύτερη ορμή νερών που παρασύρουν όχι ευκαταφρόνητες ποσότητες άμμου στη θάλασσα χωρίς να φέρνουν καινούριο υλικό από την ενδοχώρα με αποτέλεσμα ραγδαία διάβρωση. Την ώρα της αυτοψίας έτρεχαν μεγάλες ποσότητες νερού σε δυο σημεία, 1ον από άδειασμα πισίνας και 2ο καθαρισμό κτιρίου στην αμμουδιά και θάλασσα. Τα μέλη επικοινώνησαν με τον επιχειρηματία άμεσα και η διαρροή από την πισίνα σταμάτησε.

2) Αρχή παραλιακής οδού ως λιμνοθάλασσα

Η εποχική βλάστηση με μικρά ανοιξιάτικα λουλουδάκια (ματθιόλα, κρίταμο, σιλήνη κ.α.) έχει καταλάβει το μισό πλάτος της αμμουδιάς.

Πάνω στη βλάστηση υπάρχουν λίγα καπάκια, καλαμάκια, κομμάτια σχοινιών και υπολείμματα ομπρελών.

Παραχώρηση έχει ισοπεδωθεί και βγει η βλάστηση της.

Εξέδρες, πέργκολες, πάσσαλοι, φράχτες, ξενικά είδη, κομμένα αρμυρίκια, ομπρέλες και πάσσαλοι ως το κύμα. Κλαδεμένα ανθισμένα αρμυρίκια με τα κλαδέματά τους πεταμένα στο δρόμο. Οι λίγοι κέδροι παρουσιάζουν ασθένεια.

3) Αμμουδιά ως εκκλησάκι

Εποχική βλάστηση με μικρά ανοιξιάτικα λουλούδια όπως παραπάνω. Σχεδόν καθόλου απορρίμματα.

4) Αμμοθίνες

Δρόμοι, πάρκιν και διάδρομοι παντού πάνω στις αμμοθίνες. Μείωση της βλάστησης (εποχικής όπως παραπάνω και μόνιμης όπως φρύγανα, παγκράτια, κέδροι) ξεριζωμένα και ζημιωμένα. Σε μεγάλο βαθμό στο βόρειο μέρος κοντά στο εκκλησάκι, εντός παραχώρησης (της μόνης με αναρτημένο πίνακα αδείας της ΕΤΑΔ σε όλη την παραλία). Οι λίγοι κέδροι παρουσιάζουν ασθένεια ή ξεκούφωμα (σαν για κατασκήνωση;!). Σε όλο το μήκος των αμμοθινών βρίσκονται στοιβαγμένα έπιπλα παραλίας και μόνιμες κατασκευές ξύλου για τη λειτουργία των παραχωρήσεων. Μία πινακίδα για την αποτροπή ρίψης απορριμμάτων αγνώστου προέλευσης.

5) Λιμνοθάλασσες

Δρόμοι και πάρκιν πάνω και δίπλα στις λιμνοθάλασσες. Σακούλες και άλλα μεμονωμένα σκουπίδια μέσα στο νερό.

 Συστάσεις και αιτήματα των πολιτών:

 Όπως και μετά την αυτοψία στον Αη Γιώργη 23/03/2025 και στα δύο καταγγελτικά μας έγγραφα από 4/08/2023 και 30/06/2024 επιμένουμε στις συστάσεις μας που απορρέουν από την ισχύουσα Νομοθεσία.

1. Καθαρισμός είναι δυνατός μόνο χειρωνακτικά γιατί τα λίγα σκουπίδια βρίσκονται μέσα στη βλάστηση ή μέσα στις λιμνοθάλασσες.

Yπενθυμίζουμε αυστηρά ότι ο N. 3937/2011 Άρθρο 13, Παρ. 4.1, “Διατήρηση της βιοποικιλότητας και άλλες διατάξεις” προβλέπει πως: Δεν επιτρέπεται η κίνηση μηχανοκίνητων οχημάτων εκτός οδικού δικτύου σε οικολογικά ευαίσθητες εκτάσεις, όπως ενδεικτικά, μόνιμες ή εποχικές λίμνες και τέλματα και οι ακτές τους, ο αιγιαλός, οι αμμοθίνες, ποτάμια, ρέματα και ρυάκια, δάση, λιβάδια, βοσκότοποι, οι οικότοποι προτεραιότητας του παραρτήματος Ι της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, καθώς και σε μονοπάτια που βρίσκονται σε τέτοιες περιοχές.

1. Επίσης στο άρθρο 8 του Ν. 5092/2024 ορίζεται ότι για την καθημερινή διατήρηση της καθαριότητας του παραχωρούμενου τμήματος αιγιαλού και παραλίας είναι υποχρεωμένος ο παραχωρησιούχος, δηλαδή οι επιχειρηματίες σε αυτές τις παραλίες. Άρα γιατί επιβαρύνεται ο Δήμος, δηλαδή οι κάτοικοι αυτό το πενταψήφιο έξοδο και αυτή τη χρονιά;
2. Eπισημαίνουμε ότι:

Για την απομάκρυνση των ξερών φύλλων ποσειδωνίας το ΕΛΚΕΘΕ σε ερώτημα του Συνηγόρου του Πολίτη το 2018, με αφορμή την καταγγελία πολιτών της Νάξου, έχει αποφανθεί ότι η πράξη αυτή είναι σαφώς παράνομη και επιπλέον αποδεδειγμένα επιζήμια για την ισορροπία και την υγεία των παράκτιων οικοσυστημάτων.

Μόνο στην περίπτωση, που τα ξερά φύλλα δυσκολεύουν την πρόσβαση των λουόμενων στη θάλασσα ενδείκνυται η ήπια, χειρωνακτική και αυστηρώς τοπική παρέμβαση-αφαίρεση για την δημιουργία διόδου, ενώ το αφαιρούμενο υλικό πρέπει να μετατοπίζεται σε ανώτερους ορίζοντες της παραλίας και να παραμένει εκεί ως βιοτικό στοιχείο του αιγιαλού. Αυτό ΔΕΝ ισχύει στην παραλία του Αγίου Προκοπίου, τα ξερά φύλλα είναι ελάχιστα σε όλη την παραλία! 

Και ζητούμε ξανά:

 5. Τοποθέτηση κατά μήκος των ακτών σε επίκαιρα και εμφανή σημεία ευανάγνωστων πινακίδων που αποτρέπουν τη ρίψη απορριμμάτων στις παραλίες, όπως και την ανακοίνωση προστίμων, όπως προβλέπει ο Νόμος

6.Τοποθέτηση δοχείων απορριμμάτων σε ικανό αριθμό και χωρητικότητα κατά μήκος των παραλιακών ακτών

7. Τακτική αποκομιδή των απορριμμάτων από τους κάδους και τα δοχεία κατά μήκος των ακτών πριν υπερπληρωθούν, διότι σε αντίθετη περίπτωση τα απορρίμματα παρασύρονται με την επίδραση των ανέμων στη θάλασσα
8. Τακτικός έλεγχος και συντήρηση των κοινόχρηστων εγκαταστάσεων υγιεινής (αποδυτήρια, αποχωρητήρια, ντουζ κτλ) στις πολυσύχναστες πλαζ.
9. Ενθάρρυνση πρωτοβουλιών πολιτών για τη συγκρότηση ομάδων καθαρισμού ακτών και θαλάσσιων χώρων από απορρίμματα.
10. Συνεχής έλεγχος και κυρώσεις για παράνομη διάθεση λυμάτων ή αποβλήτων ιδιωτών σε θάλασσα και ακτές, όπως και τον μη καθαρισμό από την πλευρά των παραχωρησιούχων.
11. Κατεπειγόντως να κλείσουν οι δρόμοι πάνω στις αμμοθίνες και τις λιμνοθάλασσες

να περιφραχθούν οι αμμοθίνες και προστεθούν ενημερωτικές πινακίδες γι’ αυτές,

να δημιουργηθούν υπερυψωμένα ξύλινα μονοπάτια πάνω τους,

να προβλεφθούν χώροι στάθμευσης κοντά στις παραλίες κι όχι πάνω στις αμμοθίνες και λιμνοθάλασσες.

Κλείνοντας επαναλαμβάνουμε τα πάγια αιτήματά μας:

 12. Να ανακληθούν όλες οι παραχωρήσεις απλής χρήσης αιγιαλού και παραλίας και αφαιρεθούν και ξηλωθούν όλες οι κατασκευές πάνω στις παραλίες και τους αιγιαλούς των νησιών του Δήμου.

Όπως επισημαίνει ο νομοθέτης στο άρθρο 5 του Ν. 3937/11:  Στην κρίσιμη παράκτια ζώνη της χώρας, όπως αυτή οριοθετείται με τα προεδρικά διατάγματα της παραγράφου 8 του άρθρου 20 επιτρέπονται μόνο ήπιες και χαμηλής έντασης χρήσεις, οι οποίες δεν θίγουν το φυσικό ανάγλυφο και δεν προκαλούν οικολογική επιβάρυνση.

Ο Νόμος καταστρατηγείται βίαια όπως έχουμε αναλύσει εκτενώς και στις καταγγελίες – του 2023 και 2024 που έχουν συνυπογράψει χιλιάδες πολίτες – αναφορές προς την Εισαγγελία Πρωτοδικών Νάξου.

Με άλλα λόγια: Η υποβάθμιση των αμμωδών παραλιών και του αιγιαλού, η διάβρωση και η τελική εξαφάνισή τους είναι σε πλήρη εξέλιξη και πρέπει να σταματήσει τώρα. 

Προς ενημέρωση των δημοτών και για παραδειγματισμό των παραβατών αιτούμαστε την

13. Δημοσιοποίηση όλων των σχετικών με τα παραπάνω και ειδικά σε σχέση με τις παραχωρήσεις απλής χρήσης παραλίας και αιγιαλού ενεργειών του Δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων, όπως ανακλήσεων αδειών, απομάκρυνσης επίπλων, ξηλώματος ή κατεδάφισης κατασκευών, διοικητικών αποβολών κ.α. των τελευταίων πέντε ετών.

Τέλος,

Ο Ν. 1650/1986 Άρθρο 18, προβλέπει ως κύριο μέτρο πρόληψης παραβατικότητας και υποβάθμισης του περιβάλλοντος, για την προστασία των παραλιών και της απειλούμενης ακτογραμμής των νησιών, την Ενημέρωση της κοινωνίας.

14. Ζητούμε να δοθεί άμεση προτεραιότητα, σε συνεργασία με την κοινωνία πολιτών και τους σχετικούς επιστημονικούς και εθελοντικούς φορείς της Νάξου, στη δημιουργία κέντρου ενημέρωσης και περιβαλλοντικής παιδείας και βοτανικού κήπου για την προστασία των αυτοφυών και αυτόχθονων ειδών και τη διάχυση της γνώσης περί της προστασίας του εξαιρετικά εύθραυστου νησιωτικού περιβάλλοντος.

Όπως προβλέπει και στη συνέχεια το παραπάνω άρθρο. Συγκεκριμένα:

1. Η ανάπτυξη περιβαλλοντικής παιδείας και ενημέρωσης είναι υποχρέωση του κράτους.

και

4. Διατηρούνται κέντρα ενημέρωσης ή πληροφόρησης για προστατευόμενες περιοχές, τα οποία κρίνονται λειτουργικά, και επικαιροποιούνται οι πληροφορίες σχετικά με τη βιοποικιλότητα που αυτά διαθέτουν. Διατηρούνται βοτανικοί κήποι οι οποίοι ανήκουν στη διαδικασία των αρμόδιων Υπουργείων και επικαιροποιούνται οι πληροφορίες σχετικά με τα αυτόχθονα είδη που διατηρούν και προστατεύουν εκτός τόπου.

Απαιτούμε την άμεση προστασία του περιβάλλοντος! Είναι επιτακτική ανάγκη για την επόμενη γενιά, δε χωράει άλλη αναβολή, ούτε πια λάθη. Η έκνομη κατάσταση που συνεχίζει να κυριαρχεί είναι επικίνδυνη για όλους μας.

Συνημμένα:

Φωτογραφίες