Ομιλία στην εκδήλωση της ΑΝΑΜΕΤΡΗΣΗΣ στην Σύρο «Ε ΟΧΙ ΚΑΙ ΤΟ ΝΕΡΟ» 13-12-2024
Αγαπητοί φίλοι, συναγωνιστές καλησπέρα. Δυστυχώς η διάλυση της ενδοκυκλαδικής συγκοινωνίας δεν μου δίνει τη δυνατότητα να βρίσκομε μαζί σας απόψε. Πιστεύω ότι οι ομιλητές θα εξαντλήσουν το θέμα με εμπεριστατωμένες εισηγήσεις. Ήθελα να αναφερθώ στο θέμα του Ταμείου Απανθρακοποίησης και την σχέση του με την ιδιωτικοποίηση του νερού στις Κυκλάδες, που ίσως δεν είναι γνωστό.
Η κυβέρνηση κάνοντας πίσω στο θέμα της συγχώνευσης των υποδομών ύδρευσης των Κυκλάδων στην ΕΥΔΑΠ Νήσων, κράτησε για το εαυτό της την οργάνωση των έργων για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας, που θα χρηματοδοτηθούν με 250 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Απανθρακοποίησης. Αμέσως μετά σε φιέστα στη Νάξο, ο Πρωθυπουργός, ο ΥΠΕΝ, ο Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων Ι. Τσακίρης, ο Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Maros Sefcovic, υπογράφουν την ίδρυση του Ταμείου Απανθρακοποίησης των Ελληνικών Νησιών.
Το Ταμείο Απανθρακοποίησης θα αποτελεί το βασικό εργαλείο για την επίτευξη των στόχων του άρθρου 21 του Εθνικού Κλιματικού Νόμου, δηλαδή του Αναπτυξιακόυ Στρατηγικόυ Πλαίσιου για τα ελληνικά νησιά «GR-eco islands» με σκοπό: εκτός από τα καθαρά ενεργειακά, την ορθολογική και αειφόρο διαχείριση των φυσικών πόρων. Το κεφάλαιο του Ταμείου θα είναι 1,6 δισ. που με μόχλευση αναμένεται να φθάσει τα 5 δισ.. Ο Σκυλακάκης δήλωσε ευθαρσώς ότι στην πραγματικότητα πρόκειται για ιδιωτικά έργα. Επίσης πως έχουν ήδη ενταχθεί project για χρηματοδότηση στο ΥΠΕΝ και «τρέχει» με εντατικούς ρυθμούς η απαραίτητη προεργασία ώστε να ωριμάσουν το ταχύτερο δυνατό.
Πέρα από την κύρια κατεύθυνση των έργων που θα χρηματοδοτεί το Ταμείο, δηλαδή τα ενεργειακά (διασυνδέσεις, ΑΠΕ, υπεράκτια, μπαταρίες, φορτίσεις πλοίων-οχημάτων), η κυβέρνηση σκοπεύει να το χρησιμοποιήσει καταχρηστικά ως κύριο χρηματοδοτικό εργαλείο για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας στα νησιά. Η κυβέρνηση έχει επιλέξει τη μέθοδο των αφαλατώσεων ως το μόνο τρόπο αντιμετώπισης της ανομβρίας, χωρίς καμιά επιστημονική μελέτη, συζήτηση και στρατηγικό σχέδιο, απορρίπτοντας κάθε φυσικό τρόπο παρέμβασης στο περιβάλλον. Έτσι λοιπόν συνδέει για ακόμα φορά το νερό με την ενέργεια με τις γνωστές συνέπιες.
Δεδομένου ότι πρόκειται για ιδιωτικά έργα, είναι ακόμα μια περίπτωση που το κοινωνικό αγαθό του νερού θα βρεθεί σε χέρια ιδιωτικών επιχειρήσεων και μάλιστα σε περιοχές με μεγάλη έλλειψη και μεγάλες ανάγκες όπως τα νησιά. Το όλο προχωρημένο σχέδιο επιβεβαιώνει ο Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου στο τελευταίο Περ. Συμβούλιο και σε συνεντεύξεις του, πουλώντας ελπίδες στους Δήμους για λύσεις στο πρόβλημα της λειψυδρίας.
Τα χρηματοδοτούμενα project μπορούν να ενταχθούν στο Ταμείο ως σύνθετα υβριδικά έργα ΑΠΕ που θα τροφοδοτούν αφαλατώσεις της ίδιας επιχείρησης ή άλλων ή δήμων. Επιπρόσθετα μπορούν να ενταχθούν τα γνωστά έργα αντλιοταμίευσης και ταμιευτήρες που τον χειμώνα θα τροφοδοτούνται με αφαλατωμένο νερό, για να παράγεται υδροηλεκτρική ενέργεια το καλοκαίρι και σε συνέχεια το νερό θα προσφέρεται στην «αγορά» της ύδρευσης και άρδευσης.
Είναι φανερό ότι το Ταμείο Απανθρακοποίησης των Ελληνικών Νησιών είναι ένα ειδικό εργαλείο κρατικής χρηματοδότησης της ιδιωτικοποίησης δημόσιων αγαθών και συγκεκριμένα του νερού για την αφαίμαξη της κοινωνίας των νησιών.
Η συνεργασία των εταιριών ΑΠΕ με τους δήμους μη διασυνδεμένων ή και διασυνδεμένων νησιών, ως πάροχοι καθαρής ενέργειας θα μεταβιβάζει στους δήμους μεγάλα κόστη που θα τους καθιστά εισπράκτορες ενός δήθεν δημοσίου συστήματος διαχείρισης νερού, αλλά στην ουσία ιδιωτικοποιημένου.
Είναι γνωστό ότι η ευρωπαϊκή πράσινη μετάβαση δημιουργεί νέες ανισότητες στην κοινωνία, όπως την ενεργειακή πτώχεια κτλ.. Εδώ έχουμε μια περίπτωση που χρησιμοποιούνται οι πόροι του μετριασμού της κλιματικής αλλαγής και η αναγκαιότητα παραγωγής καθαρής ενέργειας, για να επεκτείνουν τις ανισότητες και στο τομέα του νερού. Στον αποκλεισμό της κοινωνίας των νησιών από το κοινωνικό αγαθό του δυσεύρετου νερού. Είναι η πράσινη μετάβαση που γίνεται αποκλειστικά μέσα από τις δυνάμεις της αγοράς με την κοινωνία απούσα και σε βάρος της.
Πέρα από αυτά, τα έργα θα επιβαρύνουν το περιβάλλον, οικοσυστήματα και πολιτιστικό τοπίο, με την εγκατάσταση ΒΑΠΕ, υπεράκτιων αιολικών και φραγμάτων αντλιοταμίευσης, χωρίς να υπάρχει Ειδικό Χωροταξικό για τις ΑΠΕ και Περιφερειακό Χωροταξικό για το Νότιο Αιγαίο. Όλα αυτά τα «πράσινα» έργα μαζί με το ενεργοβόρο – υδροβόρο μοντέλο του τουρισμού που συνεχίζει να στηρίζει η κυβέρνηση και η ΠΝΑι, ανακυκλώνουν, ενισχύουν το πρόβλημα της ανομβρίας και την κλιματική κρίση.
Πιστεύω ότι τα σχέδια του Ταμείου για το νερό μαζί με τα όλα τα άλλα σχέδια της κυβέρνησης μπορούν να ανατραπούν. Με τον αγώνα μας, με προσφυγές ως προς την αμιγώς ηλεκτρική-απανθρακική φύση του Ταμείου, με τη προβολή ενός άλλου μοντέλου ήπιων φυσικών επεμβάσεων στο περιβάλλον των νησιών που τις βλέπομε σήμερα να στη Τήνο, Πάρο, Αμοργό, Άνδρο κτλ, με τη διεκδίκηση ενός άλλου μοντέλου βιώσιμου τουρισμού και άλλου μοντέλου διαχείρισης των φυσικών πόρων.
