Ομιλία στην Προγραμματική Συνδιάσκεψη του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ τον Ιούλιο του 2021
Η «δίκαιη πράσινη μετάβαση» των προγραμματικών θέσεων, είναι συμβατή με το σχέδιο παραγωγικής ανασυγκρότησης, όπως ορίστηκε στο 15ο Περιφερειακό Συνέδριο των Κυκλάδων. Η δίκαιη πράσινη μετάβαση, δένει με τις ιδιαίτερες δυνατότητες και χαρακτηριστικά των νησιών. Ενεργοποιείται το πρότυπο της Κυκλαδικής Συν-ανάπτυξης, προς τη κατεύθυνση της πράσινης μετάβασης, δίνοντας την ευκαιρία να αναπτυχτούν νέα νησιωτικά συγκριτικά πλεονεκτήματα. Η βασική συνταύτιση της ΝΕΚ, με τις προγραμματικές θέσεις καταγράφεται στην απόφαση της 3ης Νομαρχιακής Συνδιάσκεψης των Κυκλάδων.
Επισημαίνουμε όμως τα εξής σημεία:
- Ενώ στις θέσεις αναγνωρίζονται οι στόχοι της κλιματικής ουδετερότητας, εξ ίσου με τους στόχους της προστασίας της βιοποικιλότητας, δίνεται απόλυτη προτεραιότητα στην ανάπτυξη των ΑΠΕ ως κύριο κλιματικό μέτρο, χωρίς να συνδέεται με τις αρνητικές επιπτώσεις του μέτρου στα οικοσυστήματα των βουνών και των νησιών, δηλαδή την παραπέρα καταστροφή της βιοποικιλότητας στο σύνολο του Ελλαδικού χώρου.
- Πέρα από το 50% των ΑΠΕ που θα αφορά τη κοινωνία και θα λειτουργεί με όρους ενεργειακής δημοκρατίας, το υπόλοιπο 50% (ΒΑΠΕ) αφήνεται ανεξέλεγκτο να λειτουργήσει με τους όρους των αγορών, στο πλαίσιο ενός χωροταξικού που θα στηρίζεται κύρια στους κλιματικούς στόχους.
- Αναγνωρίζεται το υψηλό κοινωνικό κόστος μετάβασης των λιγνιτικών περιοχών, όχι όμως το αντίστοιχο κοινωνικό κόστος στα νησιά που θα εγκατασταθούν οι ΒΑΠΕ, και θα επέλθει από την κατάρρευση του τουρισμού – οικονομίας.
- Δεν δίνεται έμφαση στην επιστημονική έρευνα που απαιτείται, για νέες ήπιες τεχνολογίες και μηχανές με εγχώρια προστιθέμενη αξία, για βιώσιμους τρόπους αποθήκευσης ενέργειας, για παραγωγή πράσινου υδρογόνου από θαλασσινό νερό και άλλα.
- Τα «αυτόνομα ενεργειακά νησιά» όπου προωθούνται από τις τοπικές κοινωνίες, αποτελούν πρότυπο και ώριμο παράδειγμα αντιμετώπισης της κρίσης. Είναι όμως απαραίτητη η διασύνδεση τους σε ένα ασφαλές νησιωτικό δίκτυο ενεργειακής αλληλεγγύης.
- Οι θέσεις δεν αποκλείουν τις εισαγωγές πυρηνικής ενέργειας για τη σταθερότητα του συστήματος, τις εξορύξεις στο Αιγαίο, την καλλιέργεια ενεργειακών φυτών και της αποψίλωσης της λιγοστής βλάστησης των νησιών με σκοπό παραγωγής βιοαερίου.
- Αφήνουν ανοικτό παράθυρο για περιοχές υψηλής υπεραξίας, τουριστικών επενδύσεων στα κορεσμένα νησιά και μέρη, που αντιστρατεύονται σαφώς τους στόχους της βιοποικιλότητας.
- Απαιτείται η προστασία της σπάνιας γεωργικής γης των νησιών από τουριστικές και ενεργειακές επενδύσεις, συντήρηση των αναβαθμίδων, σχέδια διαχείρισης των νερών και των καλλιεργειών – κτηνοτροφίας, των ακτών, θάλασσας και των οικοσυστημάτων των νησιών.
- Είναι αναγκαία η παραπέρα μελέτη – έρευνα για τη μορφή των πράσινων λιμανιών, καταφυγίων, μαρίνων, για τα υβριδικά πλοία, τη μετατροπή χιλιάδων μικρών σκαφών των νησιών, το πρασίνισμα της ναυπηγοεπισκευαστικής βιομηχανίας και γενικά των υποδομών.
Συμπερασματικά, οι προτάσεις μας επικεντρώνονται:
Στις Κυκλάδες θέτουμε σε προτεραιότητα την προστασία και αποκατάσταση της βιοποικιλότητας των νησιών. Αποκλείουμε την εγκατάσταση των ΒΑΠΕ, μπαταριών και μεγάλων τουριστικών επενδύσεων στα νησιά. Δηλαδή αποκλείουμε την εξαγωγή αειφορίας με οποιαδήποτε μορφή. Με βάση τις αρχές της δυναμικής αυτάρκειας, της τοπικότητας και επικουρικότητας, προτείνεται η κοινωνία κάθε νησιού να έχει το δικαίωμα να αποφασίζει το ποσοστό συμμετοχής της (άνω του 50%) στη κάλυψη της απαιτούμενης μέγιστης ισχύος, αφήνοντας το υπόλοιπο ποσοστό να καλυφθεί από επιχειρήσεις ενέργειας, με εγκαταστάσεις στη κλίμακα του νησιού, σε ήδη δομημένες επιφάνειες, με την αξιοποίηση νέων τεχνολογιών, σε ασφαλείς για τα οικοσυστήματα και τα πολιτιστικά τοπία χώρους.
Με τα κινήματα στεκόμαστε χρόνια απέναντι στην πράσινη μετάβαση των αγορών. Σήμερα με τις προγραμματικές θέσεις, προτείνουμε στη κοινωνία το δρόμο της δίκαιης πράσινης μετάβασης, με βάση το πρότυπο της Συγκυκλαδικής ανάπτυξης αναδεικνύουμε την τοπικότητα ως το κύριο στοιχείο της, τη διαφύλαξη των οικοσυστημάτων, την ενεργειακή δημοκρατία και αλληλεγγύη μεταξύ των νησιών, τη συμμετοχή της κοινωνίας στη λήψη των αποφάσεων
