Όπως είναι γνωστό, εταιρείες του Ομίλου Κοπελούζου έχουν λάβει την με αρ. πρωτ. οικ. 177360/ 18-12-2014 (ΑΔΑ: ΒΔΛ20-ΝΦΔ) Υ.Α.Ε.Π.Ο, Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων για την εγκατάσταση βιομηχανικών αιολικών πάρκων (Α.Σ.Π.Η.Ε) συνολικής ισχύος 218,5MW στα νησιά Νάξο, Πάρο Τήνο & Άνδρο με αυτόνομο έργο ηλεκτρικής διασύνδεσης των Α.Σ.Π.Η.Ε με το Ε.Σ.Μ.Η.Ε στο Λαύριο. Δηλαδή δεν πρόκειται να καλύψει μέρος των ενεργειακών αναγκών των Κυκλάδων, άλλα όλη η ενέργεια «εξάγεται» στο Λαύριο. Από το 2011 ο ΣΥΡΙΖΑ αντέδρασε σθεναρά στην προοπτική υλοποίησης τέτοιων σχεδίων, μέσα από τα περιβαλλοντικά κινήματα, στους Δήμους, στη Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, με προσφυγή στο ΣτΕ και επίσημα με επερωτήσεις των βουλευτών μας στο κοινοβούλιο. Τον Ιούλιο του 2016 τέθηκε το ζήτημα στον σ. Π. Σκουρλέτη κατά την επίσκεψη του στη Νάξο, ο οποίος υποσχέθηκε να δώσει σύντομα λύση.
Παρακάτω παρατίθενται οι θέσεις της Νομαρχιακής Επιτροπής Κυκλάδων (ΝΕΚ) για τα μεγάλα βιομηχανικά αιολικά πάρκα, τις επιπτώσεις τους στον τουρισμό, στο περιβάλλον και την κοινωνία των νησιών.
Είναι γνωστό ότι στην σχεδιαζόμενη Εθνική Αναπτυξιακή Στρατηγική της κυβέρνησης, ο κλάδος του τουρισμού καταλαμβάνει πρωτεύουσα θέση ανάμεσα στους πυλώνες/τομείς αιχμής του νέου προτεινόμενου αναπτυξιακού προτύπου, αφού ήδη αποτελεί και μάλιστα με σταθερή αυξητική τάση, τον ισχυρότερο εξαγωγικό κλάδο της οικονομίας με μεγάλη συμβολή στο ΑΕΠ και την απασχόληση. Η συμβολή του Ν. Αιγαίου και των Κυκλάδων ως τουριστικού προορισμού στην τουριστική οικονομία είναι σημαντική και καθοριστική στην εικόνα της χώρας μας.
Το συγκριτικό πλεονέκτημα των νησιών μας δεν είναι απλά το διαφημιζόμενο τρίπτυχο “Ήλιος-Άμμος-Θάλασσα” αλλά το ιδιαίτερα πλούσιο και μοναδικό παγκοσμίως φυσικό, πολιτιστικό, ιστορικό περιβάλλον. Στις Κυκλάδες αναπτύχθηκε ένα στρεβλό μοντέλο τουρισμού που όμως έδωσε τη δυνατότητα στην πλειονότητα των κατοίκων να δραστηριοποιούνται άμεσα ή έμμεσα με τον τουρισμό και να απολαμβάνουν σημαντικά οφέλη.
Η ΝΕΚ τάσσεται κατά της μονοκαλλιέργειας του τουρισμού στις Κυκλάδες και της αποτροπής κάθε άλλης δραστηριότητας. Προτείνει ένα παραγωγικό πρότυπο που θα συνθέτει αρμονικά την πρωτογενή παραγωγή, την μεταποίηση, τον τουρισμό και άλλες υπηρεσίες σε ένα ενιαίο βιώσιμο σύνολο, στηριζόμενο στην αειφορία των φυσικών πόρων. Είναι αντίθετη με δραστηριότητες που ανατρέπουν τους όρους βιωσιμότητας του προτεινόμενου παραγωγικού μοντέλου.
Η ΝΕΚ θεωρεί ότι παρά τα αειφορικά χαρακτηριστικά της παραγόμενης ενέργειας, η εγκατάσταση των εννέα γιγαντιαίων αιολικών σταθμών (ΑΣΠΗΕ), θα είναι καταστροφική για το μοντέλο βιώσιμης παραγωγικής ανάπτυξης που επιζητεί να εφαρμόσει.
Οι 95 ανεμογεννήτριες, ύψους 100 μέτρων, διατεταγμένες στις κορυφογραμμές, ορατές από όλους τους οικισμούς, τις παραλίες, τους αρχαιολογικούς χώρους, τα γειτονικά νησιά, τα παραπλέοντα πλοία, συνθέτουν ένα βαρύ βιομηχανικό σκηνικό αντίθετο με το μοναδικό φυσικό και ανθρωπογενές τοπίο που συνέβαλε στην μέχρι τώρα ανάπτυξη των νησιών. Επηρεάζει αρνητικά το τουριστικό προϊόν των νησιών γιατί προφανώς ένα βιομηχανικό τοπίο δεν μπορεί να αποτελέσει τόπο αναψυχής για επισκέπτες των βιομηχανικών περιοχών της Βόρειας Ευρώπης. Επιπλέον τα προτεινόμενα βιομηχανικά αιολικά πάρκα εκτιμάται ότι θα πλήξουν κρίσιμα τις προσπάθειες ανάπτυξης εναλλακτικών μορφών τουρισμού (αγροτουρισμό, περιπατητικό, γεωτουρισμό κτλ) ακόμη το γιώτινγκ και την κρουαζιέρα. Σε επόμενη φάση θα υπάρξουν δυσμενείς επιπτώσεις και στους κλάδους της πρωτογενούς παραγωγής, μεταποίησης, κατασκευών, αφού είναι συνδεμένοι με τον τουρισμό. Επίσης απαξίωση των ακριβών κρατικών έργων υποδομής (λιμάνια, αεροδρόμια, ΒΙΟΚΑ, ΧΥΤΥ, φράγματα) που έγιναν για την εξυπηρέτηση του τουρισμού.
Πέρα από την αλλοίωση της μορφής αλλά και των ουσιαστικών φυσικών χαρακτηριστικών του τοπίου, η μεγαλύτερη καταστροφή γίνεται στο ευαίσθητο οικοσύστημα, κυρίως της ορνιθοπανίδας του Αιγαίου, μεταναστευτικής και ενδημικής, για την οποία οι κορυφές των απάτητων βουνών των νησιών αποτελούν το βιότοπο τους, ένα ενιαίο ζωτικό χώρο που προστατεύεται από το νησιωτικό δίκτυο NATURA 2000. Εκατό περίπου χιλιόμετρα διάπλατης δασικής οδοποιίας, ισοπεδώσεις κορυφογραμμών, εγκαταστάσεις, βάσεις, τσιμεντοστρώσεις, υποστηρικτικά έργα, υποσταθμοί, γραμμές μεταφοράς, έργα σε δασικές περιοχές, σε ΖΕΠ-ορνιθοπανίδας και κυρίως μέσα στη NATURA 2000, επιφέρουν ανεπίστρεπτα πλήγματα κατά της χλωρίδας και της πανίδας των νησιών αλλά και του Αιγαίου συνολικά. Όλα χωρίς καμία υποχρέωση αποκατάστασης του περιβάλλοντος από τον επενδυτή και καμιά εγγύηση καθαίρεσης των ανεμογεννητριών και των εγκαταστάσεων μετά το πέρας της λειτουργίας των. Οι δρόμοι θα οδηγήσουν στις κορυφές νέες ανθρωπογενείς δραστηριότητες, κυρίως ελεύθερη βόσκηση και κυνήγι και σίγουρα αυθαίρετη δόμηση κατά μήκος τους, που θα ολοκληρώσουν την καταστροφή. Τα βιομηχανικά αιολικά πάρκα εκτιμάται ότι μπορεί να έχουν σημαντικές επιπτώσεις και στο ατμοσφαιρικό περιβάλλον αλλάζοντας το μικροκλίμα, με αρνητικές συνέπειες στις τοπικές βροχοπτώσεις, στα εδάφη, στους υδροφόρους ορίζοντες και προφανώς σε όλο το οικοσύστημα. Με την εκδίωξη των άγριων πτηνών από τα βουνά, καταστρέφεται η βιοποικιλότητα, αλλάζει εντελώς η ισορροπία στο οικοσύστημα με την ανάπτυξη υπερπληθυσμού άλλων ειδών: φιδιών, ποντικών κτλ.
Συμπερασματικά τα αιολικά πάρκα των Κυκλάδων θα έχουν αρνητικές επιπτώσεις στον τουρισμό, στην ευρύτερη οικονομική ζωή, στο περιβάλλον και γενικότερα στη κοινωνία.
Η ΝΕΚ εκφράζοντας τη βούληση της κοινωνίας των νησιών μας, παραμένοντας σταθερή στους στόχους των μακρόχρονων αγώνων μας για την προστασία του περιβάλλοντος, ενεργώντας σύμφωνα με το τοπικό της πρόγραμμα και τους σχεδιασμούς για τη παραγωγική ανασυγκρότηση με δίκαιη ανάπτυξη, θεωρεί ότι το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας πρέπει να ανατρέψει, να ακυρώσει τώρα την ΑΕΠΟ των συγκεκριμένων Αιολικών Πάρκων, χωρίς να αναμένει απόφαση του ΣτΕ.
Η απόφαση ΑΕΠΟ είναι διάτρητη και καταφανώς κατασκευασμένη να εξυπηρετήσει τον επενδυτή. Παραβιάζει ακόμα και αυτό το ΕΠΧΣΑΑ-ΑΠΕ του Σουφλιά, με αποδοχή των αυθαίρετων παραδοχών και την κάλυψη των κραυγαλέων παραλείψεων.
Επίσης, προτείνουμε σε σύντομο διάστημα να εκπονηθεί νέο Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τις ΑΠΕ, όχι αυτόνομα αλλά μέσα στον κορμό του γενικού πλαισίου, των γενικών αρχών της παραγωγικής ανασυγκρότησης και σε εναρμόνιση με το αντίστοιχο ΕΠΧΣΑΑ του τουρισμού και άλλων νησιωτικών δραστηριοτήτων. Τουλάχιστον άμεσα πρέπει να αναθεωρηθεί το ΕΠΧΣΑΑ-ΑΠΕ ως προς τη νησιωτική του διάσταση και την ενσωμάτωση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του νησιωτικού χώρου, γεωτοπικών, οικολογικών, οικονομικών και κοινωνικών.
Να ανασταλεί η ισχύς των εγκρίσεων και αδειών που δεν έχει ξεκινήσει η υλοποίησή τους, μέχρι τη θεσμοθέτηση των νησιωτικών αλλαγών στο ΕΠΧΣΑΑ-ΑΠΕ ή τη δημιουργία νέου ΕΠΧΣΑΑ-ΑΠΕ. Να γίνει η επανεξέταση των αδειών με το νέο καθεστώς.
Επίσης στο νέο πλαίσιο να συμπεριληφθούν στους φορείς υλοποίησης έργων ΑΠΕ ενεργειακοί συνεταιρισμοί με συμμετοχή της τοπικής αυτοδιοίκησης με στόχο τη μεγαλύτερη δυνατή συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας και στις επενδυτικές αποφάσεις αλλά και στα οφέλη των επενδύσεων.
Η ΝΕΚ θεωρεί ως αντιεπιστημονικές και επικίνδυνες τις απόψεις περί άντλησης και μεταφοράς της αειφορίας από τα νησιά για την ενίσχυση του κεντρικού ενεργειακού μίγματος-ισοζυγίου. Η βιωσιμότητα δεν είναι εξαγώγιμο προϊόν των Κυκλάδων αλλά βασικός αναπτυξιακός όρος της ύπαρξής τους. Για μας, ήταν και θα είναι το ζητούμενο που πρέπει να επιτύχουμε με τη βοήθεια της κυβέρνησης, μέσα από τον σχεδιασμό και την υλοποίηση της παραγωγικής ανασυγκρότησης των Κυκλάδων.
Η ΝΕΚ δηλώνει ότι, πέρα από τον απαιτούμενο αριθμό μικρού μεγέθους ανεμογεννητριών σε συνδυασμό με άλλες ΑΠΕ, για να συμπληρώσουν την αυτονομία του νησιωτικού ενεργειακού συστήματος, θα συνεχίσει να αγωνίζεται ενάντια στην εγκατάσταση των γιγαντιαίων πάρκων των λίγων επιχειρηματιών. Στο ερώτημα με την κοινωνία των Κυκλάδων ή τον Όμιλο Κοπελούζου, απαντά με την κοινωνία και καλούμε τον Υπουργό να δώσει την ίδια απάντηση.
